Diarhebion Llydaweg (ii)

Kalon ar wreg zo un delenn...

15. Kalon ar wreg zo un delenn
Hag a son kaer pa gar un den

Telyn yw calon gwraig
Ac fe gân yn bêr pan fo mewn cariad

16. Diwallit diouzh ar souchet
O krediñ ec’h eo kousket

Gwyliwch rhag a fo’n swatio,
Rhag credu ei fod yn cysgu
(Byddwch ar wyliadwriaeth rhag y sawl sy’n cynllwynio neu sy’n rhagrithiol)

17. Gwell eo bezañ kiger evit leue

Gwell bod yn gigydd nag yn llo
(‘I’d rather be a hammer than a nail’, chwedl Paul Simon)

18. Dre bediñ hag erbediñ
E vez graet ar c’hefridi

Drwy erfyn ac ymbil
Y cyflawnir y gorchwyl
(Cymharer Dyfal donc a dyr y garreg)

19. Pa vez al loar war he c’hant: sec’hor,
Pa vez he fenn d’an traoñ: bererezh

Pan fo’r lleuad ar ei hochr: sychdwr;
Pan fo â'i phen ar i lawr: cenllif

20. Didalvoudegezh
Mamm ar baourentez

Diogi, mam tlodi.

21. Abred ne goll gwech ebet

Ni fydd cynnar byth yn colli
(Cymharer: Aderyn bore sy’n cael y mwydyn gorau)

22. Ar c’haerañ charretour a ziskar e garr

Mae’r gyrrwr mwyaf medrus yn dymchwel ei gert
(h.y. Gall unrhyw un wneud camgymeriad)

23. Ur c’hwennenn en un noz
A vez nav gwech mamm-gozh

Daw chwannen, mewn noson,
Yn fam-gu naw gwaith

24. Pezh a ra d’an dridi bezañ treut:
Kalz emaint war nebeut

Yr hyn a bair i’r drudwennod fod yn denau:
Llawer ydynt ar ychydig

25. Pa vez ar brasañ brezel
E vez an tostañ ar peoc’h

Pan fo’r rhyfel ar ei anterth
Y mae'r heddwch agosaf
(Cymharer: Ar yr awr dywyllaf y tyr y wawr)

26. Hep gwin, arc’hant ha merc’hed
E ve aes tremen dre ar bed

Heb win, arian a merc’hed,
Hawdd fyddai mynd drwy’r byd hwn

27. Kenavo d’ar sant pa vez graet ar mirakl

Ffarwél i’r sant pan fo’r gwyrth wedi ei gyflawni
(h.y. Byr fydd y diolch wedi cymwynas)

28. Heol a savo re vintin
A zo techet da wall fin

Mae haul a godo’n rhy fore
Yn tueddu i ddiweddu’n ddrwg
(h.y. Am y tywydd, a diau hefyd yn ffigurol, am rywun sy’n llwyddo’n rhy ifanc)

29. Gwelloc’h un ti bihan bouedek
Eget un ti bras avelek

Gwell tŷ bychan llawn bwyd
Nag un mawr drafftiog